منبع:خودم.آرشیو و دوستان

بقیه در ادامه مطلب

منبع:خودم،آرشیو

نخل کرمانی(Kermani) : خرمای نارس قرمز و رسیده ان سیاه رنگ است .

خارک = خرک (Kharak) : شهد و رطوبت کرمانی را ندارد . رنگ آن آمیزه ای از قهوه ای و قرمز است .

خَدِشکن(Khadeshkan) :  بهترین خرمای خور ، رنگ خرمای نارس آن و رسیده آن زرد است ، با عطر و طعمی خوش .

 قسب(Qasb) : خرمای نارس آن زرد رنگ و رسیده آن زرد متمایل به قهوه ای است .

کِلوپِژن = کلوخ بشن(Kelupejen) : خرمای رسیده آن آمیزه ای از سبز ، زرد ، قرمز و نارنجی است .

سهشکن(Seheshken) : خرمای نارس آن نارنجی رنگ با خال های ریز قهوه ای است .

(تِمبان - خوش چرگ - زرگمبا - خوش کلوخ - خشکو - رُسی - لُپن )

خرمای گرد و پر گوشت (آسه گِن - پشک کربلا - پنجه عروس - پشک سهشکن - خرمای سبز - خدشکنو - زارش )

انواع نخل غیر اصیل (به لحاظ زودرسی یا دیررسی) تحت عنوان کلی زارش (Zarash) :

رُووش(Rowresh) : درخت پیش رس .

آروش(Arovesh) : خرمای دیر رس .

نمایی از نخلستان خورسابق:خودم

مطلب:کتاب بر ساحل کویر نمک

برومند باد آن همایون درخت            که در سایه او توان برد رخت

نخل را از چهار هزار سال پیش از میلاد حضرت مسیح ، در ایران ، بین النهرین ، شمال آفریقا و حوزه دریای مدیترانه می شناختند و آن را ارج می نهادند . بر روی مهر استوانه ای داریوش پادشاه هخامنشی نقش دو نخل بارور دیده می شود . و از این مهمتر خرما در قرآن مجید جایگاهی ارجمند دارد و در دهها آیه از آیات قرآن مجید خداوند از نخل سخن فرموده است . نخل بین 39 و 29 درجه عرض جغرافیایی می روید و در بالای مدار 39 درجه به خوبی رشد نمی کند . مُگ ( نخل ) درختی است دو پایه و گل های نر و ماده هریک به صورت منفرد بر روی یک درخت قرار دارد و یک درخت نر برای گرده افشانی 20 درخت ماده کفایت می کند مُگ(Mog) به سرمای سخت حساسیت دارد و سرمای ده درجه زیر صفر را تحمل نمی کند و از پای در می آید .

کشت خرما :

تکثیر هر مُگ به دو روش انجام می شود : ا ) کشت هسته 2) استفاده از پاجوش

از کشت هسته اغلب محصول خوبی به عمل نمی آید و تعدا زیادی از آنها درخت نر می شود . ولی استفاده از پا جوش درخت ، باروری صد درصد است . زمان کشت پا جوش بستگی به درجه حرارت هوا و منطقه دارد . فصل بهار مناسب ترین فصل برای این کار است . نخل در خاک رس بهتر رشد می کند . بهترین هنگام برای کاشت هسته اواخر تابستان و اوایل پاییز است .

گرده افشانی :

برای گرده افشانی بهترپس از باز شدن غلاف خرما و نمایان شدن شکوفه ها ، چند شکوفه گل نر را در شکوفه های گل ماده می گذارند. یا اینگه گرده های گل نر را جمع آوری و در کیسه ای می ریزند و با تکان دادن آن بر روی شکوفه های ماده گرده افشانی را انجام می دهند . فصل گرده افشانی در خور از اواسط اسفند ماه تا اواخر فروردین و اواسط اردیبهشت صورت می گیرد .

باروری نخل :

به بار نشستن نخل به نژاد و نوع آن بستگی دارد . از زمان کشت پاجوش تا زمان بهره برداری 8 تا 10 سال وقت لازم است . ولی نژادی به نام  خِدشکن در خور وجود دارد که در سال اول یا دوم بارور می شود . مقدار آب لازم در یک سال بین 15 تا 20 هزار متر مکعب برای هر هکتار است .

نخل و اندام های ان :

هر یک از اندام های نخل در واژگان خوری نامی دارد :

1) مُگ : نخل .

2) دَمید(Damid) : پاجوش نخل.

3) دمید نشاندن : غرس پاجوش.

 بقیه در ادامه مطلب

منبع:کتاب بر ساحل کویر نمک

عکس:آرشیو خودم

دریاچه نمک خور واقع در موقعیت جغرافیایی 15/55 درجه  تا 15/56 درجه شرقی و 30/33 تا 30/34 درجه شمالی بزرگترین دریاچه فصلی  نمک جهان (پلایا) می باشد . این دریاچه در قسمت مرکزی تا جنوبی کویر مرکزی ایران گسترش دارد . ارتفاع این دریاچه از سطح آبهای آزاد به طور متوسط 707 متر می باشد و جزو کم ارتفاعترین نقاط در فلات ایران محسوب می شود . عمق نمک در این دریاچه بر خلاف سایر دریاچه های نمک مشابه در فلات مرکزی ایران بسیار نازک بوده که از 5 سانتیمتر تا 10 متر متغیر است . علت این تفاوت حرکت دائمی سفره های آبهای شور زیرزمینی و لجن های سیاه لایه های زیرین می باشد که از شکل گیری و تراکم پلتفرمهای نمکی جلوگیری میکند (کتاب کویرهای ایران). زمینهای اطراف این دریاچه در مناطق غربی , شرقی و شمالی بشدت باتلاقی با درصد چسبندگی زیاد و در مناطق جنوبی به صورت زمینهای پف کرده می باشد .

در زمانهای گذشته جاده  عروسان به حلوان از این دریاچه می گذشته که سون هدین کویرنورد بزرگ سویدی نیز در کتاب کویرهای ایران به آن اشاره کرده است ولی به دلیل اشاره بومی های منطقه به خطرناک بودن مسیر , از عبور  صرفنظر می کند .

اگرپای حرف های بزرگان و سالخوردگان خوری بنشینید کم پیش می آید که اسمی از ایشان نبرند.

اری ایشان اقای فاطمی منبر دار قدیم خور می باشند.تاریخ وفات ایشان ۲۲ مرداد می باشد.بد نیست به بهانه ی وفاتشان پستی در مورد شخصیت قدیم و مهم خور اختصاص بدهیم

مرحوم فاطمی مردی بزرگ ،سیدی والامقام و صاحب فضایل و کرامات مرحوم آیت الله العظمی سید علی اکبر موسوی(معروف به میرزا علی اکبر بزرگ) و مادری پاکدامن و حافظ کل قرآن مرحوم سکینه ملا قاسم(سپهری)در تاریخ ۱۳۲۰ هجری قمری مطابق با ۱۲۸۰ هجری شمسی در روستای دور افتاده ای از بخش خورو بیابانک به نام روستای بیاضه محل شهادت امامزاده حضرت ابا محمد ابراهیم ابن عبدالله بن موسی الکاظم به دنیا آمد

منبرهایشان که جز آخرین عالم در مجلس روضه خوانی چه در مسجد و چه در حسینیه خور بود شبیه به حوزه درس بود به صورتی که به طور مرتب هر روز بخشی از معارف اسلام را تحلیل و تشریع می نمود و احکام فقهی و تفسیر علوم قرآنی حدیث و تاریخ اسلام را به صورت خیلی واضح و ساده برای مردم که اغلب و اگثرا بی سواد بودند بیان می نمود و با حافظه قوی که مردم این روستای حاشیه کویر داشتند مسائل اسلام را گوش داده و به خوبی فرا می گرفتند که الان بعد از 30 سال و اندی اکثرا مسائل دینی خود را می دانند و آگاهی کامل دارند و هم به خوبی عمل می کنند .

برگرفته از:کتاب سرچشمه زندگانی.سروده:سید کرامت حسین موسوی.چاپ اول:تابستان ۱۳۸۶

روستای نیشابور  در ۲۵ کیلومتری جنوب شهر  خور واقع شده است .این روستا در حدود سال ۱۲۵۰ شمسی توسط مرحوم حاجی سید محمد موسوی که در خور ساکن بود و بین خور و گرمه رفت وآمد داشت احداث شد. در حین اقدامات عمرانی برای توسعه آن آثاری از روستایی قدیمی مانند: جوی ساروجی، حوض، استخر ذخیره آب و ... بدست آمد که هنوز هم وجوددارد.
منبع:www.4users.ir
عکس:آرشیو

مرتضی هنری متولد خور بیابانک در کویر مرکزی ایران در سال 1328 ، پرفسور اکولوژی انسانی است و بیش از سی و پنج سال سابقه پژوهش و آموزش و مدیریت دانشگاههی در دانشگاهها و سازمانهای پژوهشی ایران و جهان دارد.

وی در دانشگاه نیوکاسل و وسترن سیدنی استرالیا استاد، معاون پژوهشی مجتمع علوم بهداشتی و مدیر مرکز تحقیقات اکولوژی انسانی و بهداشت، و در دانشگاههای لندن شمالی و واریک در انگلیس استاد مدعو بوده و در دانشگاههای ایران نیز تدریس کرده است .

مرتضی هنری در دانشگاه تهران و دانشگاه ادینبورگ اسکاتلند درس خوانده و نخستین دانشجویی بوده  که در رشته اکولوژی انسانی از دانشگاه ادینبورگ دکترا گرفته است .

دکتر هنری عضو هیات مدیره شورای جهانی اکولوژی انسانی در لندن ، عضو افتخاری شورای بین المللی مردم شناسی در ورشو و عضو دائمی سازمان بین المللی اکولوژی انسانی در وین است .

وی در سال 1992 به پاس کمک های برجسته به پیشرفت صلح و پژوهش در جهان به دریافت نشان عالی علمی شورای فلسفه در شرق نائل آمد. دکتر هنری مشاور برنامه ریزی کنفرانس زنان سازمان ملل در پکن ، مشاور برنامه ریزی کنفرانس زمین سازمان ملل در ریودوژانیرو و مشاور برنامه عمران ملل متحد بوده است .

دکتر هنری 27 جلد کتاب به انگلیسی و فارسی ، بیش از 70 مقاله علمی به انگلیسی ،فارسی و فرانسه منتشر کرده ، بیش از 30 سخنرانی در مجامع علمی داشته و 14 پروژه پژوهشی و برنامه ریزی توسعه در نقاط مختلف جهان سامان داده است وی رشته های Health Ecology (درباره سلامت و محیط زیست ) و Civic Ecology ( درباره اکوسیستمهای شهری و مسائل زیست محیطی ) را برای آموزش و پژوهش در دانشگاه ها طراحی کرده است .

منبع:روزنامه جام جم 21 مهر 1389

عکس :آرشیو

نسب این امامزاده شریف به اعتقاد اهالی و بزرگان شهر و با توجه به نوشته کاشیکاری سردرب حرم با سیزده واسطه به حضرت امام موسی بن جعفرعلیه السلام می رسد.

زیر بنای صحن کنونی زیارتگاه هم اکنون 1500 مترمربع بوده که در آیندة نزدیک در ضلع شمال امامزاده صحن جدیدی به مساحت 2000 متر ساخته خواهد گردید. زیر بنای بقعه و حرم و دور رواق اطراف 850 متر می باشد.

ساختمان این بنا به دوران سلجوقیان رسیده و در دوران صفویه بازسازی شده و بعد در 1349 شمسی مجدداً مرمت و بازسازی شده است. گنبدی دو پوش زیارتگاه به ارتفاع 33 متر رسیده و ضریحی فلزی به ابعاد 3×2 روی سنگ مزار امامزاده شریف قرار گرفته است. تزیینات داخلی حرم در آیندة نزدیک گچ بری، آینه کاری و کاشیکاری خواهد گردید. مردم شهر خور و سایر شهرهای دور و نزدیک با توجه به قرار داشتن این زیارتگاه در مسیر راه خراسان رضوی و حرم حضرت رضاعلیه السلام نسبت به این امامزاده عظیم الشان احترام خاص و ویژه قایل می باشند.

منبع:سایت امامزادگان ایران

عکس:ارشیو خودم

۱-مسجد دوازده امام با همت و هزینه حاج حسن کلهر

۲-مسجدالنبی به همت و هزینه آقای ابوالحسن یغما

۳-مسجد امام حسن عسکری به همت و هزینه حاج علیرضا نقوی

۴-مسجد امام حسین واقع در خیابان امام زاده سیدداوود به همت و هزینه حاج علی اصغر ایزدی

۵-مسجد امام حسن مجتبی به همت و هزینه حاج رجبعلی ایزدی

۶-مسجد امام حسین به همت و هزینه حاج عبدالحسین شایگان

۷-مسجد الزهرا واقع در خیابان طالقانی به همت و هزینه خیرین خور

۸-مسجد جامع خور که قبلا مرحوم نوروز علیخان ساخته بود.ولی چند سال قبل بر اثر سیل خراب شد.و ساخت مجدد آن توسط مرحوم محمدحسین بنی نجار و به کمک مالی مردم دوباره بازسازی شد

۹-مسجد عربها که قبلا در موردش توضیح داده بودم

۱۰-مسجد دارالشفا

مساجد کوچک دیگری هم در کوچه پس کوچه های شهر خور وجود دارد که چون از تاریخ ساخت و نام خیرین آن اطلاع ندارم از بردن نام آن ها خودداری می کنم.

 منبع:کتاب افسانه کویر

عکس:آرشیو

در منطقه خور رسم است که هر گاه میهمان عزیزی دارند جهت اکرام آن میهمان، گرانبهاترین و ارزشمند ترین موجودی خود را که همانا نخل خرما است به پای میهمان قربانی کنند. بدین صورت که آن قدر شاخ و بال‌های درخت را از بالا می‌برند تا به مرکز آن که همان قلب درخت و در اصطلاح پنیر درخت است می‌رسند. با این کار عملاً درخت از بین رفته و چون دیگر نه برگ و باری دارد نه آوندی به سرعت خشک شده و از بین می‌رود. اما در این میان گاهی پدیده‌هایی رخ می‌دهد که قدرت و عظمت خداوند را بیشتر می‌نمایاند. به بار نشستن درخت خرما پس از قربانی شدن آن نیز از جمله این استثنائات است.

برگرفته از کتاب افسانه کویر

 عکس ها :آرشیو

این طرح از مجموعه طرح های سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع  معدنی ایران و زیر نظر شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران می باشد ، که در منطقه  خورو بیابانک در استان اصفهان اجرا شده است. پلایای خور در کویر مرکزی ایرن در فاصله 310 کیلومتری شرق نایین و 40 کیلومتری خور در مسیر جاده خور- طبس واقع شده است. مطالعات اکتشافی پلایا در وسعت 2000 کیلومترمربع انجام شده است , وسعت ناحیه دارای  شورابه که  می توان از آن شورابه استخراج نمود 1000 کیلومتر مربع و ضخامت متوسط پوسته نمکی تقریبا 6 متر می باشد

وضعیت جهانی پتاس:

 صنايع توليد كننده پتاس تنها در كشورهاي معدودي متمركز شده اند0 حدود 15 كشور در جهان توليدكننده پتاس هستند و 150 كشور از محصولات آنها استفاده مي نمايند0 مهمترين كشورهاي توليدكننده كانادا، كشورهاي متشرك المنافع و آلمان هستند كه حدود 76 درصد از نياز پتاس جهان را تامين مي كند. ايران با وجود داشتن ذخاير .پتاس هنوز توليدي ندارد و حدود 300-200 هزار تن پتاس وارد مي كند

موارد استفاده پتاس:
كلرور پتاسيم (پتاس) توليد شده عمدتاٌ بعنوان كود شيميايي عرضه خواهد شد.

طرح پتاس در شهرستان خوربيابانك به توليد ساليانه پنجاه هزار تن پتاس و با خلوص 95 درصد خواهد رسيد.

تصاویری از حوضچه ها و کارخانه و دریاچه ی نمک در ادامه مطلب

عکس ها خودم

مطلب:روابط عمومی پتاس و سایت پتاس

نویسنده :دکتر مرتضی هنری

انتشارات:اطلاعات

خلاصه از کتاب:این کتاب در مورد تاریخ تعزیه و نحوه ی تعزیه در روز عاشورا و روزهای قبل و بعد آن می باشد که شامل شعرهای و نوحه های مربوط می باشد.

این گیاه دارای ریشه‌ای است به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد که پر از شیرابه سفید رنگی می‌باشد.که همه ی ما در کنار جوی های آب در نخلستان دیده ایم

خواص گیاه:

این گیاه از نظر پزشکی قدیم ایران سرد و خشک است و از دیرباز برای درمان بیماری‌های کبدی بکار می‌رفته‌است.

• قابض و مقوی معده‌است
• خوردن آن خونریزی از سینه را متوقف می‌کند.
• قاعده آور است.
• برای ازدیاد شیر نافع است و خانم‌های شیرده باید مقداری از آن را با سالاد بخورند
• خنک کننده و معرق است.
• ترشح صفرا را زیاد می‌کند.
• خون  را تصفیه می‌کند.
• از عصاره آن شیاف درست می‌کنند که برای رفع ورم‌های درون اندام تناسلی بانوان و زهدان مفید است.
• خوردن آب این گیاه مخلوط با روغن زیتون برای رفع مسمومیت مفید است.
• ضماد ریشه آن را در محل نیش کژدم  یا زنبور و یا مارمی‌گذارند که بسیار مفید است.
• اوره را رفع می‌کند.
• کلسترول  خون را کاهش می‌دهد.
• درمان کننده اگزما و بیماری‌های پوستی است.
• درمان کننده کم خونی است.
• رماتیسم و نقرس را درمان می‌کند.

منبع:کتاب گیاهان دارویی جلد سوم – دکتر علی زرگری -عکس:اینترنت

 در این بخش به مرور واژگانی می پردازیم که با حرف "آ" آغاز می شود:

تذکر: "ن" ساکن که در آخر کلمات واژگان خوری آمده به صورت "غنه" تلفظ میشود.

منبع:پیام خور

 زبان خوری یکی از شیرین ترین زبانهای منطقه و ایران است که اکثر مردان و زنان قدیمی این دیار با آن آشنا بوده اند و در گفتگوهای روزمره از قدیم الایام از آن استفاده می کرده اند. اما با تغییر فرهنگها و رشد جمعیت و بی توجهی والدین نسبت به آموزش این زبان به فرزندان خود، این زبان شیرین کم کم در حال از بین رفتن است و در میان نوجوانان و جوانان نسل جدید به ندرت افرادی پیدا می شوند که بتوانند خوری صحبت کنند و اگر به همین شکل به پیش برویم دیری نمی پاید که به کلی زبان خوری از بین می رود. به همین منظور قصد دارم از این به بعد بخش آشنایی با واژگان خوری را در این وبلاگ اضافه کنم تا بلکه افرادی آن را فرا بگیرند و زبان شیرین اجداد ما در نسل های آینده هم حفظ شود. از کلیه افرادی که اطلاعات درستی از این زبان دارند تقاضا دارم در این زمینه به من کمک کنند و اگر واژه ای را اشتباه نوشته ام حتما تذکر دهند تا نسبت به اصلاح آن اقدام کنم.

ادامه دارد...

منبع:پیام خور

آویشن از جمله گیاهان داروئی است از تیره نعنا که طبیعتی گرم و خشک دراد . در بیابانهای اطراف منطقه خوروبیابانک در زمینهای پای کوه یا در مسیر عبور سیلابها یافت میشود این گیاه خاصیت ضد سرفه دارد و اگر دم کرده آن را همراه با عسل به دفعات بنوشیم جهت رفع سرماخوردگی مفید است . ساقه و برگ خشک شده آن را برای جلوگیری از شکم درد بر روی شلغم و باقلی میپاشند و میل میکنند . فصل روئیدن این گیاه و جمع آوری آن در بیابانهای منطقه ما همزمان با درو گندم میباشد . دوستان عزیزم من هم روز جمعه گذشته برای جمع آوری آویشن و اوسطوخودوس به صحرای اطراف سنگاب مار در کیلومتر ۲۰ جاده خور طبس رفتم و کم و بیش جمع آوری نمودم . اوسطوخودوس هم در منطقه ما خصوصا در سنگاب مار در بعضی از نقاط مشخص یافت میشود و خاصیت این گیاه  که همراه با چای دم میکنند برای درمان تیکهای عصبی ، سردرد ، استرسها و دارای طبیعت خشک است .

آویشن برای تقویت اعصاب، درمان افسردگی، خستگی و بی‌خوابی مفید بوده و همچنین نشاط ‌آور است. آویشن خاصیت ضد میکروبی، ضد قارچی و ضد انگلی دارد و این به جهت وجود ماده تیمون در آن است ولی با توجه به اینکه تیمون خاصیت سمی نیز دارد، در مصرف آویشن زیاده روی نکنید.

مطلب:خودم

عکس :اینترنت