در دل روستايي كم‌جمعيت كه چند پيرمرد و تعداد انگشت‌شماري مغازه در آن ديده مي‌شود، با صداي چشمه قناتي كه در زمستان و تابستان جاري است، روحي تازه مي‌گيري، چند كيلومتر كه بيشتر مي‌روي، اصفهان را پشت‌سر گذاشته و به يزد نزديك مي‌شوي؛ روستايي در دل كوير سوزان که تو را متحير مي‌كند.

شايد كمتر كسي به آنجا سفر كرده يا اسمش را شنيده باشد. نزديك جنوب شرقي خور و بيابانك دژي باستاني از خشت و گل در دل كويري كه از زير خاك سر برآورده است و زماني 2500 نفر را در خود جاي مي‌داده، واقع شده است.

قلعه‌اي كه به قول پيرمردان اين روستا تسخيرناپذير است، در زير تيغ آفتاب كوير دژ بياضيه بناي خشت و گلي كه به دليل معماري خاص و خندق عميق احاطه شده در اطرافش، سال‌ها در برابر حمله دشمنان در كنار مردمانش قدعلم كرده است.

قلعه باستاني بياضيه داراي پنج طبقه بوده كه تمام امكانات امكان براي تعداد زيادي را دارد. دور تا دور اين قلعه خندقي به عمق هفت تا 13متر را در برگرفته كه در آن اتاقك‌ها و راهروهاي پيچ در پيچي وجود دارد.

آسياب‌هاي دستي ميدانگاه، چاه‌ها و كانال‌هاي داخلي از ديگر تجهيزات يکي از عظيم‌ترين قلعه​هاي خشت و گلي ايران به حساب مي‌آيد.

اما مي‌رود كه تمام اين عظمت به تلي از خاك تبديل شود. اثر باستاني و يادگار دوره ساساني كه مي‌تواند با مرمت به نقطه جذب جهانگردي تبديل شود، رو به نابودي است.

باروهاي آن خراب شده و برج‌هايش نابود؛ در بزرگ چوبي قلعه، اتاق‌هاي تودر‌تو با كوزه‌هاي بزرگ و زيبا و پله‌هاي خشت و گلي كه اگر به آن رسيدگي نشود، حتما از بين خواهد رفت.

اين ارگ كويري كه از گذشته‌هاي دور مورد توجه گردشگران داخلي و خارجي بوده و جزو مراكز تحقيقاتي دانشگاهي‌ها به حساب مي‌آيد، از سبك معماري ساساني است و كاربرد‌هاي دفاعي و مسكوني داشته است.

تمام مردم خور و بيابانك نام قلعه بياضيه را شنيده‌اند و دليل معروفيت آن را فتح نشدن توسط راهزنان مي‌دانند تا آنجا كه در دوران احمدشاه مردم اين روستا به قلعه اجدادي خود پناه بردند تا از چشم راهزنان و دزدان در امان باشند و در تمام اين دوران، راهزنان نتوانستند اين قلعه را تسخير كنند و باعث شد اين قلعه در ذهن مردم منطقه باقي بماند. بازار زرگرها ـ‌ مسجد جامع، حسينيه قديمي و درخت زيتون هزار ساله، همگي در كنار اين قلعه بهترين جاذبه جهانگردي داخلي و خارجي به حساب مي‌آيد.

اما صد حيف كه اين همه‌جاذبه دچار فراموشي گشته و به ويرانه تبديل شده است. همچنين به دليل گسترش مسجد بياضيه، خندق حفر شده ضلع جنوبي و غربي قلعه از بين رفته است، اما اميد مي‌رود كه با فعال شدن بحث گردشگري مردمان اين روستا از طرف مسوولان گردشگري حمايت شوند تا عظيم‌ترين قلعه خشت و گلي كه تمدن ايران را در خود جاي داده است، به يكي از مراكز مهم گردشگري تبديل شود.

مظهر قنات در‌ كوير

تاريخ قنات در ايران به 2500 سال پيش برمي‌گردد و قديمي‌ترين قنات ايران در گناباد واقع شده است و شگفت‌انگيزترين قنات ايران در اردستان است، اما بيشترين قنات‌ها در يزد وجود دارد كه به آن مظهر تمدن حفر قنات مي‌گويند.

اما بياضيه از اين تمدن به دور نبوده و مظهر آباداني و كشاورزي اين روستا در گذشته ساختار ماهرانه قنات بياضيه بوده است.

اتصال دو رشته قنات شور و شيرين به يكديگر از شگفتي‌هاي حفر اين قنات بوده است و اين كه حجم آب خروجي از قنات حدود 20 ليتر در ثانيه است كه گفته مي‌شود در فصول مختلف سال، متفاوت است.

اين قنات در دوران گذشته منبع تامين و حيات زندگي روستاييان اين منطقه بوده است كه ردپايي از نياكانمان را مي‌توان در آن ديد. صداي آرام و گوشنواز آب، درخت بيد كنار قلعه و تاريخ و تمدني بي‌نظير كه شايد در هيچ جاي دنيا نتوان آن را يافت، يادگاري از گذشتگان ماست كه ‌اي كاش سري به اين روستا و مردمانش بزنيد. تمدن‌مان را ببينيد، علم و اصول مهندسي را كه هرگز در شهرهايمان نخواهيم يافت، شايد به جايي برسيم كه نگذاريم مهد گردشگري‌مان به تلي از خاك تبديل شود.

برگرفته از www.khoor2news.com